Arrow right Arrow right Arrow right Thiết kế phòng sạch bệnh viện: 7 yếu tố chuẩn y tế

Thiết kế phòng sạch bệnh viện: 7 yếu tố chuẩn y tế

25/11/2025 | 05:39 Kiến thức

Trong bệnh viện, phòng sạch đóng vai trò vô cùng quan trọng để đảm bảo môi trường vô trùng, giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm và hỗ trợ quá trình điều trị, phẫu thuật an toàn. Việc thiết kế phòng sạch bệnh viện không chỉ đơn thuần là lắp đặt thiết bị, mà còn phải tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn phòng sạch y tế quốc tế như ISO 14644, GMP, hay EU GMP. Vậy, những yếu tố nào quyết định chất lượng và hiệu quả của một phòng sạch bệnh viện? Hãy cùng Sunbel Việt Nam tìm hiểu 7 yếu tố trong thiết kế phòng sạch bệnh viện theo tiêu chuẩn phòng sạch y tế: bố trí, HVAC, vật liệu, ánh sáng, quy trình ra/vào và giám sát vận hành.

  1. Mục đích sử dụng và cấp độ sạch

Trước khi bắt đầu thiết kế, bạn cần xác định rõ mục đích sử dụng của phòng sạch:

  • Phòng mổ, phòng hồi sức cấp cứu (ICU) → yêu cầu cấp độ sạch cao (ISO Class 5–6).

  • Phòng xét nghiệm, nghiên cứu vi sinh → cấp độ trung bình (ISO Class 6–7).

  • Kho lưu trữ thuốc, vật tư y tế → cấp độ thấp hơn (ISO Class 7–8).

Việc lựa chọn đúng cấp độ phòng sạch ngay từ đầu giúp tối ưu chi phí đầu tư và đảm bảo hiệu quả vận hành lâu dài.

  1. Bố trí không gian hợp lý

Bố trí hợp lý giúp đảm bảo quy trình làm việc một chiều, giảm thiểu nguy cơ nhiễm chéo giữa các khu vực sạch và khu vực bẩn. Luồng di chuyển của nhân viên, bệnh nhân, vật tư và rác thải cần được thiết kế tách biệt, hạn chế giao cắt.

Một thiết kế phòng sạch bệnh viện hiệu quả cần đảm bảo:

  • Phân luồng di chuyển riêng biệt cho nhân viên, bệnh nhân và vật tư để tránh lây nhiễm chéo.

  • Khu đệm (airlock) giữa các phòng để ổn định áp suất và giảm bụi.

  • Hướng luồng khí từ vùng sạch hơn sang vùng ít sạch hơn.

Bố trí khoa học giúp vận hành trơn tru, tiết kiệm thời gian di chuyển và giảm nguy cơ vi phạm tiêu chuẩn phòng sạch y tế.

  1. Hệ thống HVAC và kiểm soát áp suất

HVAC kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, áp suất và chất lượng không khí trong phòng sạch. Thiết kế cần tính toán lưu lượng gió, áp suất chênh và hướng dòng khí để duy trì điều kiện vi khí hậu ổn định, ngăn ngừa bụi và vi khuẩn xâm nhập.

HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning) là “trái tim” của phòng sạch. Một hệ thống chuẩn y tế cần:

  • Lọc khí nhiều tầng (Pre-filter, Medium filter, HEPA filter).

  • Duy trì áp suất dương trong khu vực sạch, áp suất âm ở khu cách ly.

  • Điều chỉnh nhiệt độ – độ ẩm phù hợp với tiêu chuẩn y tế.

Ví dụ, phòng mổ thường yêu cầu nhiệt độ 20–24°C, độ ẩm 40–60%, áp suất dương 10–15 Pa so với hành lang.

  1. Vật liệu xây dựng và hoàn thiện bề mặt

Vật liệu phải nhẵn, không thấm, chống bám bụi và dễ vệ sinh. Sàn, tường, trần được lựa chọn sao cho hạn chế phát sinh hạt bụi, không bị ăn mòn hoặc hư hại do hóa chất tẩy rửa thường xuyên.

Tiêu chuẩn phòng sạch y tế yêu cầu vật liệu phải:

  • Không sinh bụi, không bám bụi, dễ lau chùi.

  • Chống thấm, kháng hóa chất và không bị ăn mòn.

  • Các mối nối kín khít, góc tường bo tròn tránh tích tụ bụi.

Thường sử dụng Panel sandwich (lõi PU, EPS, Rockwool), sàn epoxy hoặc vinyl chống tĩnh điện, cửa panel kín khí.

  1. Hệ thống chiếu sáng và quan sát

Ánh sáng đạt chuẩn giúp đảm bảo môi trường làm việc an toàn và chính xác, đồng thời hỗ trợ công tác kiểm tra vệ sinh. Nguồn sáng cần hạn chế phát nhiệt, tránh gây ảnh hưởng đến nhiệt độ và độ ẩm.

Ánh sáng trong phòng sạch bệnh viện phải:

  • Đảm bảo độ rọi từ 500–1.000 lux (tùy chức năng).

  • Sử dụng đèn LED chống bụi, chống ẩm.

  • Kết hợp cửa sổ kính cường lực 2 lớp hoặc kính quan sát để theo dõi mà không cần mở cửa.

Điều này không chỉ đáp ứng yêu cầu kỹ thuật mà còn hỗ trợ bác sĩ, y tá làm việc hiệu quả.

  1. Quy trình ra vào và trang phục bảo hộ

Hệ thống airlock, buồng thay đồ và các biện pháp kiểm soát ra/vào đảm bảo người và vật tư đi vào phòng sạch tuân thủ quy định vệ sinh nghiêm ngặt. Điều này giúp ngăn ngừa nguy cơ đưa bụi hoặc vi sinh vật vào khu vực sạch.

Một thiết kế phòng sạch chuẩn y tế cần tích hợp:

  • Phòng thay đồ và phòng tắm khí (air shower) để loại bỏ bụi bẩn trước khi vào.

  • Quy trình ra vào một chiều nhằm tránh ô nhiễm ngược.

  • Trang phục bảo hộ như áo liền quần, mũ, khẩu trang, găng tay, giày chuyên dụng.

  1. Giám sát và kiểm tra định kỳ

Bảo trì định kỳ giúp đảm bảo phòng sạch luôn hoạt động ổn định theo đúng tiêu chuẩn. Việc kiểm định bao gồm cả thiết bị, hệ thống HVAC và vệ sinh bề mặt, nhằm duy trì chất lượng môi trường trong thời gian dài.

Để duy trì chất lượng phòng sạch, cần:

  • Hệ thống giám sát liên tục (áp suất, nhiệt độ, độ ẩm, số hạt bụi).

  • Kiểm tra định kỳ theo tiêu chuẩn ISO 14644-1 (kiểm tra số hạt bụi, vi sinh, áp suất).

  • Bảo trì hệ thống HVAC và thay lọc HEPA đúng hạn.

Hãy liên hệ với Sunbel Việt Nam để được tư vẫn miễn phí và cách áp dụng các tiêu chuẩn đối với phòng sạch của bạn:

Quay lại